Victor Frank: man search for meaning: con người tìm kiếm ý nghĩa sống. Có lẽ sai: bản chất con người: man seach for feelings. Con người tìm kiếm cảm giác, cảm xúc mới đúng. Mọi người, anh, em, sư, cha sứ, cha đạo, người tu, ceo, hoa hậu, người mẫu, tín đồ dao kéo, xăm trổ đều đi tìm cảm giác, cảm xúc. Vấn đề ở tâm, niềm tin, mong cầu, sự thỏa mãn mong cầu. Mong cầu ở mức độ cơ bản, theo chuẩn chung con người tron cộng đồng, xã hội. Hay tìm cảm giác vui từ sự nuôi bản ngã, thỏa mãn tham, muốn dư thừa. Ta tìm sự thỏa mãn nhu cầu, mong muốn. Đặc biệt nhu cầu mong muốn sâu thẳm. Hàng hóa thỏa mãn nhu cầu. Có người có nhu cầu cơ bản, cho người, cho mình. có người thì nhu cầu tham, cái tôi.
Hành vi do nhu cầu và tâm vận hành, khi thấy hành vi, hãy hỏi tâm gì vận hành. Tâm tham, tâm sân, tâm si, hay tâm hướng người, tâm giúp, vị kỷ hay ích kỷ?
Ta thường làm thứ ta tin là đúng, là nên làm.
Thử làm thứ bạn tin là sai, không nên mà xem, bạn sẽ thấy ngại, buồn, lo đó. Đôi khi các cá nhân xung đột vì nghĩ việc sai là đúng, không nên làm thì người kia lại làm. Hành động làm có thể cố tình hay vô ý, nhưng trực giác hay trong tiềm thức họ có thông tin tự xử lý và tin là đúng.
Cảm xúc vui, buồn, cáu, giận, hận, tủi hổ có thể đẩy sự quyết tâm hành động lên gấp bội.
Ý nghĩa = niềm tin, mục đích lớn, hợp với thế mạnh, đam mê, vui khi làm, thậm chí cái vui lớn hơn khi ăn chơi. Ý nghĩa nằm ở niềm tin, đam mê, hoài bão ẩn dấu. Why we do what we do? Tại sao chúng ta đang làm thứ đang làm, ăn, nói, đọc, chơi nghe như vậy, chi phối ở niềm ti. Vẽ rộng ra là nhu cầu. Tháp nhu cầu Maslow là vậy. Tùy giai đoạn mà có nhu cầu, cảm xúc khác nhau. Nên thứ mê, vui, thích cũng khác nhau. Cái khác, chi phối chính nằm ở niềm tin.
Trong tương tác, thứ chi phối hành vi nằm ở sự ngầm định vị thế gần gũi hay xa cách, thế trên hay thế dưới.
Với người lạ, thứ ta chưa hiểu, ta sẽ tự có khoảng cách vô hình, vùng an toàn, chủ đề tránh nói. Cần thời gian, đủ hiểu nhau mới vượt qua được vùng an toàn hay chủ đề nhạy cảm hay không. Không hiểu mà vượt qua có thể bị coi là thô lỗ.
Trên dưới là tâm lý. Khi ai nhận nhiều, người đó mang nợ, ở vế dưới. Khi họ cho nhiều, hay cảm thấy mất nhiều hơn được, góp nhiều. Họ vế trên. Mà cuộc sống có trăm mặt, lúc trên, lúc dưới, lúc cho, lúc nhận. Hiểu đúng là mạnh dạn dám nhận ơn với người nhiệt tình cho đi, và tập, đạt vui vẻ cho đi với người thuần thích nhận. Vật chất vận động, chảy không ngừng, giây phút thoáng qua của mối quan hệ, sự hiện diện và quá nhỏ bé của con người khó xoay được dòng vận động của vật chất trong tự nhiên và xã hội. Hiểu sự vận hành, biết mình, biết ta, cùng thắng = thỏa mãn nhu cầu cá nhân và cũng thỏa mãn nhu cầu của người khác, không vi phạm, là cái thắng bền vững, cái vui lâu dài. Hiểu sự vô thường và tương thuộc, sống và hành sẽ nhẹ, an, và tốt hơn. Không nên nhận thiệt mãi, người tốt sẽ không vui vẻ trên sự hy sinh của ai đó. Hay lợi mãi càng không vì ta chỉ là 1 hạt cát trong gần 8 tỷ hạt cát có ngã, không phải cái rốn vũ trụ như ta nghĩ, để nhận bền, hãy trao đi tương ứng nên làm việc theo ý nghĩa, bức tranh lớn có đáng hay ko. Vợ với chồng: việc nhà, luộm thuộm,chăm con, chồng thua vợ thì sợ, vế dưới vợ là đúng mà. Không ai giỏi mãi, đúng mãi.
Mọi thứ bạn gieo ra ở hiện tại sẽ gặt ở một thời điểm không ngờ đến, không mong đợi trong tương lai, lớn hơn thứ bạn từng làm rất rất nhiều. Hiểu sự tương thuộc, sức khỏe, kinh tế có mùa, vụ, nếu thương chính mình, hãy chú ý gieo nhân lành mọi nơi. Làm sẽ thành thói quen, dần bạn sẽ là người tốt giỏi. Người xấu thì chắc sẽ gặp việc xấu. Hiếm khi thấy người vui, tốt, giỏi gánh quá nhiều xấu, mà khi người đó gánh chút gì thì đã có người họ từng đối tốt quay lại đỡ cho rồi. NHU CẦU LÀM CHỦ, KHÔNG BỊ NỢ, con người sợ mang ơn, mang nợ, khi khó, họ nhận ơn, nhưng họ sẽ mang ơn suốt đời và mong dịp trả lại. Khi người giầu ở xóm và đứa trẻ, 1 người 35 và đứa trẻ 5 tuổi, sẽ khó nói sao đứa trẻ có thể giúp được người trung niên đó, nhưng 20, 30 năm sau là một vấn đề hoàn toàn khác. Quả sẽ trổ trái lớn hơn nếu mầm tốt được gieo và ủ càng lâu. Người được ơn sẽ luôn nhớ và mong có dịp giúp lại. Tâm lý tự do, không phụ thuộc thường đi kèm với sự không nợ ân, nghĩa, nên khi nhận, họ cũng sẽ luôn mong có dịp hồi đáp.
Bản chất con người muốn quyền lực, sự tự làm chủ, sự chú ý, sự vượt trội, muốn có khả năng kiểm soát, sự tự chủ, làm chủ tình huống. Đôi khi chúng ta yêu thích nó. Quyền lực, sự tự chủ cho thân không bằng quyền lực tự tâm, tâm an lạc, được làm chủ hoàn toàn.
